آشنایی با FTP
پرینت این مقاله
در ابتدا توضیحی اجمالی پیرامون پروتکل FTP ارائه و بعد از آن کمی تخصصی تر به آن پرداخته می شود.
FTP یک پروتکل انتقال فایل میباشد که به شما اجازه میدهد تا با سرعت بالا بتوانید اطلاعات خود را منتقل نمایید.
توصیه میهن وب هاست به کاربران خود این است که برای انتقال فایل ها از نرم افزار هایFTP استفاده نمایند. به همین منظور و برای بالا بردن سطح کیفی سرویس های ارائه شده در فایل منیجر هاست دایرکت ادمین محدودیت 20 مگابایتی و سی پنل 100 مگابایتی برای آپلود و در اسکریپت نیز همین محدودیت 20 مگابایتی برای آپلود درنظر گرفته شده است و شما میتوانید برای آپلود فایل های حجیم تر از نرم افزار های FTP استفاده نمایید.
از دیگر مزایای استفاده از روش ذکر شده این است که گاها ممکن است نیاز داشته باشید کاربری فایل یا فایلهایی را بر روی هاست یا سرور شما آپلود نماید و نمیخواهید نام کاربری و کلمه عبور هاست خود را به آن شخص بدهید تا امنیت هاست خود را تضمین نمایید.در این زمان میتوانید با ایجاد یک اکانت FTP نام کاربری و کلمه عبوری به وی اختصاص دهید تا بتواند فایل های مورد نیاز را آپلود نماید.
FTP چیست؟
FTPیکی از قدیمی ترین پروتکل های اینترنت می باشد که هنوز هم کاربرد زیادی دارد و یک پروتکل استاندارد در TCP/IP است که ساده ترین راه برای تبادل فایل از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر می باشد. یکی از کاربردهای FTP، دانلود موزیک و برنامه های کاربردی از وب سایت ها می باشد. به خاطراستفاده این پروتکل از یک پورت مجزا، دانلود بسیار سریع انجام می شود. با توجه به اینکه پروتکل FTP یکی از سریع ترین برنامه های انتقال فایل می باشد لذا آشنایی با این پروتکل و چگونگی عملکرد و ویژگی های آن یکی از الزامات اساسی برای کاربران اینترنت است. در این مقاله سعی شده است که FTP اجمالاٌ معرفی شود. FTP یک استاندارد به منظور مبادله فایل بر روی شبکه های مبتنی بر پروتکل TCP/IP است و يکي از قديمي ترين پروتکل هاي اينترنت مي باشد که هنوز هم کاربرد زيادي دارد. این مورد اوایل سال 1970 مطرح شد و مشخصات استاندارد آن طی PRC 959 در اکتبر سال 1985 ارائه گردید.
FTP که مخفف کلمه File Transfer Protocol می باشد یکی از مناسب ترین و در عین حال سریع ترین روش های انتقال فایل از دیسکت کامپیوتر به روی اینترنت می باشد. امروزه از پروتكل های متعددی در شبكه های كامپيوتری استفاده می گردد كه صرفاٌ تعداد اندكی از آنان به منظور انتقال داده طراحی و پياده سازی شده اند. اينترنت نيز به عنوان يك شبكه گسترده از اين قاعده مستثنی نبوده و در اين رابطه از پروتكل های متعددی استفاده می شود. برای بسياری از كاربران اينترنت همه چيز محدود به وب و پروتكل مرتبط با آن يعنی HTTP است، در صورتیكه در اين عرصه پروتكل های متعدد ديگری نيز وجود دارد. FTP نمونه ای در اين زمينه است. مانند HTTP که محتواي وب را منتقل مي کند يا SMTP که ايميل ها را منتقل مي نماید، FTP نیز ساده ترين راه براي تبادل فايل از يک کامپيوتر به کامپيوتر ديگر مي باشد. يکي از کاربرد هاي FTP، دانلود موزيک و برنامه هاي کاربردي از وب سايت ها است. به خاطر استفاده اين پروتکل از يک پورت مجزا که پورت شماره 21 است، عمل دانلود بسيار سريع انجام مي شود. مانند آدرسهاي وب سايت ها، FTP هم آدرس مخصوص خود را دارد چون همانند يک وب سايت، اين پروتکل بر روي هارد کامپيوتر سرور فضاي مشخصي را اشغال ميکند. معمولاً اگر آدرس يک وب سايت بطور مثال http://www.domain.com باشد، آدرس FTP آن سايت به صورت ftp://ftp.domain.com خواهد بود. FTP در انتقال فايل بسيار قويتر از HTTP است ولی به مراتب پيچيده تر از HTTP می باشد. جهت استفاده از پروتکل FTP شما به نرم افزارهای سرويس دهنده مانند FileZilla نياز دارید. Cute FTP،WSFTP و FTP Voyager نيز نمونه های ديگری هستند.
ویژگیهای FTP :
پروتکل FTP دارای حداکثر انعطاف لازم و در عین حال امکان پذیر به منظور استفاده در شبکه های مختلف با توجه به نوع شبکه است. این پروتکل امکان استفاده از سیستم فایل را مشابه یونیکس یا خط دستور ویندوز در اختیار کاربران می گذارد. پروتکل FTP دارای امکانات حمایتی لازم برای ارسال داده با نوع های مختلف می باشد. پروتکل FTP منحصراٌ از پروتکل TCP استفاده میکند. معمولاٌ پروتکل های لایه Aplication از TCP استفاده می نمایند. پروتکل FTP برای انجام وظایف محوله از دو پورت استفاده میکند. از پورت شماره 20 برای ارسال داده و از پورت شماره 21 برای گوش دادن به فرامین استفاده می نماید.
کاربردهای FTP :
یکی از کاربرد های FTP استفاده طراحان و مدیران وب سایت ها برای انتقال محتوای سایت ها می باشد که در حال حاضر این افراد بیشترین استفاده را از FTP دارند. زمانی که شما فضایی را برای سایت خود از ISP اجاره می کنید به شما حداقل یک آدرس FTP می دهند تا عمل انتقال فایل ها را از کامپیوتر خود به وب سرور و بالعکس انجام دهید.
خدمات ارائه شده توسط FTP :
- تهیه لیستی از فایل های موجود از سیستم فایل کامپیوتر از راه دور
- حذف ، تغییر نام و جابجا کردن فایل های کامپیوتری از راه دور
- جستجو در شاخه های ( دایرکتوری ) کامپیوتر از راه دور
- ایجاد یا حذف شاخه روی کامپیوتر از راه دور
- انتقال فایل از کامپیوتر راه دور به کامپیوتر میزبان
- انتقال فایل و ذخیره آن از کامپیوتر میزبان به کامپیوتر راه دور
ارتباط بین سرویس گیرنده و سرویس دهنده :
برای شروع یک نشست بین برنامه سرویس دهنده و سرویس گیرنده باید دو ارتباط همزمان از نوع TCP برقرار شود. به هریک از این ارتباطات در ادبیات پروتکل TCP، یک "کانال" گفته می شود. این دو کانال عبارتند از :
- کانال داده : یک ارتباط TCP با پورت شماره 20 از سرویس دهنده که روی آن داده ها مبادله می شوند.
- کانال فرمان : یک ارتباط TCP با پورت شماره 21 که روی آن فرامین لازم برای مدیریت فایل ها رد و بدل میشوند.
دلیل لزوم برقراری دو کانال مجزا بین سرویس دهنده و سرویس گیرنده آن است که بتوان بدون قطع جریان داده ها فرامین را به طور همزمان مبادله کرد. بعنوان مثال در حین انتقال یک فایل می توان روی کانال فرمان دستور لغو انتقال یا تغییر مورد انتقال را صادر کرد. ذکر این نکته ضروری است که در پروتکل FTP همه عملیات انتقال فایل در "پیش زمینه" انجام می شود. بدین معنی که پروتکل FTP مانند سیستمهایی مثل مدیریت چاپ که درخواست های چاپ پرونده را به صف کرده و یک به یک آنها را رسیدگی می کند، نیست و عملیات انتقال فایل را به صورت بلادرنگ انجام می دهد. پروتکل FTP، دو پروسه همزمان ایجاد می کند که یکی وظیفه مدیریت ارتباط روی کانال فرمان را به عهده داشته و اصطلاحاٌ "مفسر پروتکل" یا پروسه PI نامیده می شود. وظیفه پروسه دیگر مدیریت انتقال داده هاست و به DTP یا "پروسه انتقال داده" معروف است. پروسه PI همیشه به پورت شماره 21 و پروسه DTP به پورت شماره 20 مقید شده اند.
انواع FTP :
از نقطه نظر شبکه ای دو نوع FTP وجود دارد :
- فعال (Active) : در این روش برای انتقال داده ها، ارتباط بین سرویس دهنده و سرویس گیرنده از سمت سرویس دهنده شروع میشود.
- غیر فعال (Passive) : در این روش برای انتقال داده ها، ارتباط بین سرویس دهنده و سرویس گیرنده از سمت سرویس گیرنده شروع میشود.
مجموعه رخدادهایی که برای Active FTP رخ می دهند :
- سرویس گیرنده به پورت شماره 21 سرویس دهنده، متصل می شود.
- هر زمان که سرویس گیرنده از طریق خط کنترلی داده ای از سرویس دهنده تقاضا کند، ارتباطی از سمت سرویس دهنده و روی پورت 20 بین آن دو ایجاد می شود.
- در نتیجه داده ها از طریق پورت شماره 20 روی سرویس دهنده و یک پورت شماره بالا (بزرگتر از 1024) روی سرویس گیرنده بین دو کامپیوتر منتقل می شوند.
مجموعه رخدادهایی که برای Passive FTP رخ می دهند :
- سرویس گیرنده به پورت شماره 21 سرویس دهنده، متصل می شود. دستورات از طریق این خط انتقال می یابند.
- هر زمان که سرویس گیرنده از طریق خط کنترلی داده ای تقاضا کند، ارتباطی از طریق یک پورت شماره بالا روی سرویس گیرنده با یک پورت شماره بالا روی سرویس دهنده برقرار می شود.
نکته : Passive FTP برای سرویس گیرندگانی که پشت دیواره آتش (Firewall) هستند مناسب تر است. در Windows حالت پیش فرض Active FTP و در Linux حالت پیش فرض Passive FTP می باشد.
مقایسه FTP با HTTP :
پروتکل FTP از مدل سرویس گیرنده - سرویس دهنده استفاده می نماید. بر خلاف HTTP که یک حاکم مطلق در عرصه مرورگرهای وب و سرویس دهندگان وب است، نمی توان ادعای مشابهی را در رابطه با این پروتکل در FTP داشت. هم اینک مجموعه ای گسترده از سرویس گیرندگان و سرویس دهندگان FTP وجود دارد.
معایب و نواقص FTP :
- FTP این قابلیت را ندارد که بتوان همانند پروتکل Telnet برنامه ای را بر روی ماشین از راه دور اجرا کند، بلکه فقط روشی سریع، ساده و مطمئن برای خدمات کاربران راه دور محسوب می شود.
- FTP هیچ گونه رمزنگاری را پشتیبانی نمی کند. FTP حتی کلمات عبور را نیز بصورت رمز نشده انتقال می دهد و بدین ترتیب اجازه سو استفاده آسان از سیستم را می دهد.
- FTP به عنوان یک روش امن مورد توجه نیست مگر اینکه درون یک کانال امن مانند SSL یا IPsec قرار گیرد.
